Αγώνας 5 χλμ. – Οι δρόμοι του Σκαρίμπα

Οι δρόμοι του Σκαρίμπα

Ο Γ. Σκαρίμπας κατοίκησε κατά καιρούς στις γειτονιές, όπως του Κάστρου, του Εβραϊκού Νεκροταφείου, του Κέντρου, στην Αβάντων και στη συνοικία του Καράμπαμπα,(αρχικά, στα προσφυγικά και τελικά στην Γκομίνη 8, σήμερα μετονομασμένη σε Γ. Σκαρίμπα.Το εκτελωνιστικό του γραφείο βρισκόταν αρχικά στο παράλιο ισόγειο του ξενοδοχείου ΠΑΛΙΡΡΟΙΑ κι αργότερα στο παράλιο ισόγειο του Μεγάρου Κότσικα.Σύχναζε στα καφενεία στην πλατεία Αγοράς, στην Ερμού και δίπλα στα δικαστήρια, στην πλ. Αγ. Νικολάου και οπωσδήποτε δίπλα στο εκτελωνιστικό του γραφείο στην παραλία, στο καφε-ζαχαροπλαστείο του «Μανώλη του τρελού» («οι τρελοί μείναμε λίγοι κι ο Σκαρίμπας έχει φύγει», τραγουδά ο Λιδάκης). Τρωγόπινε με φίλους κι επισκέπτες του σε ταβέρνες κοντά στο Τζαμί, στην Αγ. Βαρβάρα, στην Καναπίτσα, στην οδό Λέλας Καραγιάννη, στον Νείλο, στις ταβέρνες της Ερμού και της Μπαλαλαίων, στο καπηλειό κ.α.Ψάρευε κυρίως δίπλα στη συρταρωτή γέφυρα στο δυτικό μέρος της και σε άλλα σημεία κατά μήκος της παραλίας στη Βοιωτική και στην Ευβοϊκή πλευρά. Τις συνήθεις βόλτες του φιλοξενούσαν οι παραλιακοί δρόμοι αμφίπλευρα του Ευρίπου, η οδός Κώτσου και οι κάθετές της πριν και μετά το Τζαμί προς βόρεια και προς την Αγ. Παρασκευή και προς το σπίτι του Βαΐλου, η οδός Ελ. Βενιζέλου από τα Δικαστήρια έως την Αρέθουσα, η Αρεθούσης, η Κριεζώτου, η Αβάντων και η Χαϊνά και οι κάθετές τους από την Ερμού μέχρι τη Λιανή Αμμο. Οι μεγάλοι δρόμοι της πόλης με τα νεοκλασικά και διάφορα άλλα μνημεία πολιτιστικής κληρονομιάς, τα παράλια μονοπάτια στη Σουβάλα, τη Μέσα Παναγίτσα, στο Κουρέντι, την Κακή Κεφαλή και τον Φάρο της («Ήταν αυτός ένας δρομάκος τεφρός, σερπετός, που φιδοσερνόταν – δεντρογαλιά – μεσ’ τη νύχτα… Τότε, μοναχό βουβό σιωπηλό, σκέφτηκε ένα καράβι να πηγαίνει. Ένα καράβι που νάχει γυάλινα πανιά και να λικνίζεται όξω απ’ τα όρια του κόσμου»), καθώς και τα δρομάκια με τα λαϊκά σπιτάκια στον Καράμπαμπα και στις συνοικίες γύρω από το Κέντρο της πόλης (υπάρχουν μερικά ακόμη στη συνοικία Πλάτωμα όπου λαβαίνει χώρα και το διήγημά του «Οι Τελευταίοι Κονταρομάχοι της Χαλκίδας», στα άλλοτε ένδοξα Μαρουγλέικα κ.α.), ήταν διαρκείς στόχοι των περιπάτων, των εμπνεύσεων και των γραφών του. Σήμερα, περπατώντας κανείς τους προαναφερμένους δρόμους του Σκαρίμπα, θα γνωρίζει παράλληλα όλα σχεδόν τα σημαντικά ιστορικά και σύγχρονα πολιτιστικά μνημεία – σημεία της Χαλκίδας (την κινητή γέφυρα, το Σπίτι της οδού Παίδων, το Οθωμανικό τέμενος, την Εβραϊκή συναγωγή, τη Δημοτική Πινακοθήκη (Δ. Μυταράς), τον ναό Αγ. Παρασκευής, τη λεγόμενη Οικία Βαΐλου, το σπίτι που γεννήθηκε ο Σκαλκώτας, το Λαογραφικό Μουσείο, το μνημείο 75 εκτελεσμένων από τους ναζί, τη Δημοτική Αγορά, το παλιό Αρχαιολογικό Μουσείο, τα Δικαστήρια, στο Αρχείο-Μουσείο Γ. Σκαρίμπα, το Μνημείο της Εθνικής Αντίστασης κ. ο . Κ
Η Χαλκίδα με τις γειτονιές της και τους ανθρώπους της, είναι πανταχού παρούσα στο έργο του (ειδικά στον Μαριάμπα θάλλει) και ως αληθινή πόλη (έγραφε «ω Χαλκίδα πόλη (…) τρέμω τα γητέματά σου», έγραφε και «η Χαλκίδα κατάρατη ένα μάτσο πληγές»), μα παράλληλα κι ως μια «ιδεατή» πόλη που γίνεται ενδιαίτημα της τέχνης του, πότε σαν «χτισμένη από κιμωλία βαθιά να χάνεται πέρα», πότε «καθισμένη σαν γαλή στην ουρά της», πότε ως «ντεκόρ ανισόρροπο», πότε «να τρέμει μέσα του ζαγάρι» και πότε «με καπέλο κλόουν» και «κλαμμένη» να του μιλάει. Ιδιαίτερα η θάλασσά της με τους γλάρους της και τα πλεούμενά της (το καράβι πότε «μεσ’ στους καπνούς του όρνιο», πότε «με γυάλινα πανιά», να τον συνταξιδέψει «όξω απ’ την τρικυμία αυτού του κόσμου» κλπ) εκτός από κυριολεκτικό σκηνικό στάθηκαν και ως συμβολικά στοιχεία για ουσιαστικές ιδέες του, για τις οποίες ίσως ο λογοτέχνης-ποιητής, επιθυμούσε να γίνουν πραγματικότητα κι ίσως ανησυχούσε για τη δική του σχετική συμβολή («Να ‘ναι σαν να ‘μουν έτοιμος. Και να ‘ναι σαν να ‘χω χάσει το εισιτήριο. Οι κάβοι ν’ αφροκοπάν κι οι αφροί να το κουνάνε μεσ’ στους καπνούς του – όρνιο – ένα καράβι. Κι εγώ να ψάχνουμαι εδώ χάμω. Και όλο – όλο …το … ΈΙΣΙΤΉΡΙΟ να λέω συντρόφοι ωραίοι!»).Οπως παντού, τους τόπους τους κάνουν οι άνθρωποί τους έτσι και στη Χαλκίδα. Οι Χαλκιδαίοι ήρωες στα έργα του Σκαρίμπα είναι βασικά οι απλοί καθημερινοί άνθρωποι και τα διαπραγματευόμενα θέματα είναι οι καημοί, οι αδυναμίες, οι αντιφάσεις, τα όνειρα τους για καλύτερη ζωή.